Emrah Sırma
2 min readFeb 22, 2021

OSMAN TURAN KİMDİR ?

Ailesi, Trabzon’un fethinden sonra Van taraflarından bölgeye iskân edilen Kurdoğluları (halk arasında Koronoğulları- Kuranoğulları) aşiretine mensup olan Osman turan Bayburt’ta dünyaya gelmiştir.

Osman Turan ilkokulu Çaykara’da, ortaokulu Bayburt’ta, liseyi Trabzon ve Ankara’da okudu (1935). Yüksek öğrenimini Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Ortaçağ Tarihi Kürsüsünde tamamladı (1940). Tarihe olan ilgisinden dolayı Fuat köprülünün dikkatini çekti ve aynı kürsüye burslu doktora öğlencisi seçildi. İki yılda hazırladığı On İki Hayvanlı Türk Takvimi adlı çalışmasıyla doktor unvanını aldı (1941).1944’te Türkçülük-Turancılık davasından yargılanan Nihal Atsız’ı fakültedeki odasında ağırlaması yüzünden Millî Eğitim bakanı tarafından açığa alındı (4 Mayıs 1944). Daha sonra araya başkalarının girmesiyle görevine geri döndü.1948–1950 yıllarında Paris ve Londra’da araştırmalarda bulundu; bu arada Milletlerarası Şarkiyat ve Türkiyat kongreleriyle UNESCO konferanslarına bildiriler sundu.

1954 yılı Osman Turan’ın hayatında bir dönüm noktası teşkil etti. Hocası M. Fuat Köprülü’yü örnek alan Turan siyasete atıldı ve bir daha fakültedeki görevine dönemedi. Tarih araştırmalarına ve memleket meselelerine dair yazılarına ara vermeden devam etti. 1959’da Türk Ocağı genel başkanlığına seçildi.

Bu siyasetle akademi arasında süren git gelli hayat 1972 de emeklilikle son bulmuştur. Geçirdiği beyin kanaması sonucunda 17 Ocak 1978’de vefat eden Osman Turan, Osmanlı hânedanından Satıa Hanımefendi ile evliydi. Osman Turan özel hayatında ve sosyal ilişkilerinde mütevazi ve kibar bir insandı. Ancak ilmî ve fikrî tartışmalarda son derece kararlı ve ödün vermez bir tutum sergilemiş, siyasette ise iddialı olmamıştır..

Osman Turanının önemli eserleri :1941 - Oniki Hayvanlı Türk Takvimi (Doktora Tezi)

1944 - Orta Zaman Türk Devletlerinde Türkçe Unvanlar (Doçentlik tezi)

1954 - İstanbul'un Fethinden Önce Yazılmış Tarihi Takvimler

1958 - Türkiye Selçukluları Hakkında Resmi Vesikalar Metin, Tercüme ve Araştırmalar

1964 - Türkiye'de Manevi Buhran Din ve Laiklik

1964 - Kızıl Tehlike (M.Şevket Eygi ve Peyami Safa ile beraber )

1964 - Türkiye'de Komünizmin Kaynakları

1964 - Türkiye’de Komünizm Kaynakları ve Kültür İhtilali İlaveli

1965 - Selçuklular Tarihi ve Türk - İslam Medeniyeti

1969 - Türk Cihan Hakimiyeti Mefkuresi Tarihi

1971 - Selçuklular ve İslamiyet

1971 - Selçuklular Zamanında Türkiye

1973 - Doğu Anadolu Türk Devletleri Tarihi

1973 - Türkler Anadolu’da

1980 - Tarih Akışı İçinde Din ve Medeniyet

1980 - Vatanda Gurbet

Kaynak:

1)Dia -Osman Turan maddesi